Walory antropogeniczno-krajoznawcze

Atrakcyjność turystyczną danego regionu określają jego walory krajoznawczo-antropogeniczne, których w Gminie Sulików nie brakuje. Sulików wraz z okolicznymi miejscowościami zapisał kilka ciekawych kart w historii Górnych Łużyc. Połączenie historii tego regionu z niezwykle malowniczym położeniem - na Pogórzu Izerskim u styku trzech granic to decydujący czynnik stanowiący o atrakcyjności Gminy Sulików. Nieliczne pozostałości zabytków kultury materialnej są dowodem na to, że historia nie oszczędzała terenu Gminy, przyczyniły się do tego przebyte wojny, pożary i powodzie. Niektóre z zabytków możemy dzisiaj wyłącznie podziwiać na starych kartkach pocztowych, czy zdjęciach.

I tak do najciekawszych elementów dziedzictwa kulturowego terenu Gminy Sulików można zaliczyć:

Kościół Parafialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulikowie. Pierwotnie był drewniany. Obecny wygląd kościół uzyskał po odbudowie w 1668 r. Od 1945 r., wraz z napływem osiedleńców z kresów wschodnich, kościół pełni funkcję kościoła parafialnego parafii rzymsko-katolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulikowie. Kościół wpisany został do rejestru zabytków,
Kościół katolicki w Sulikowie - "Mały"- znajduje sie poniżej kościoła parafialnego i jest to obiekt sakralny wzniesiony w 1867 r. dla sulikowskich katolików. Styl w jakim został wybudowany kościółek to neogotyk, a o jakości architektonicznej budowli stanowi jego oryginalny stan zachowania oraz stylistyczna jedność,
Kościół Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. Świętej Marii Magdaleny. Pierwszy kościół w Radzimowie istniał już w 1346 r. i podlegał dziekanowi zgorzeleckiemu i proboszczowi Sulikowa. W 1686 r. miała miejsce gruntowna przebudowa kościoła, któremu dobudowano wtedy nową wieżę. W XVIII w. w kościół kilkakrotnie uderzały pioruny. Grożący zawaleniem, a ponadto nie mieszczący już wszystkich parafian kościół, został w 1803 roku rozebrany, a na jego miejscu został wzniesiony nowy, murowany obiekt, który w niezmienionym kształcie zachował się do czasów obecnych. Kościół wpisany został do rejestru zabytków,
"Ostry Narożnik" - dom łużycki położony na Placu Wolności, w Sulikowie z 1688 r. o konstrukcji murowano drewnianej z podcieniem i ścianami o konstrukcji szachulcowej. Należy on do bardzo cennych reliktów dawnej zabudowy i stanowi przykład starego, ludowego budownictwa małomiasteczkowego. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w 1956 r. W latach 2004-2008 przeprowadzono generalny remont obiektu wraz z jego wyposażeniem. Ostry narożnik jest jednym z dwóch domów łużyckich zachowanych do dziś w zabytkowej architekturze sulikowskiego rynku,
Kościół pw. Św. Anny w Studniskach Dolnych. Świątynia wzniesiona została w XIII wieku. Budowlę przebudowywano i restaurowano w latach 1759 i 1839-1840. Podczas tej ostatniej przebudowy kościół otrzymał nowy dach. W XIX w. dostawiono wysoką przybudówkę po stronie południowej oraz od zachodu.W wyniku przekształceń otworów okiennych kościół utracił pierwotny wygląd. Jednak mimo to zachował się romański portal oraz sklepienia krzyżowo-żebrowe. W kościele znajduje się ołtarz z 1610 r. i ambona z pierwszej połowy XVII w. Obok kościoła stoi dawna pastorówka z 1736 r. Po II wojnie światowej świątynia stała się kościołem filialnym parafii rzymsko-katolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulikowie.
Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Miedzianej jest kościołem filialnym Parafii Rzymsko-Katolickiej w Zawidowie. Pierwotnie pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Kościół istniał już od 1346 roku i należał do parafii Zawidów, jednak już w początkach XV w. utworzono tutaj probostwo. Kiedy we wsi wprowadzono luteranizm, dokładnie nie wiadomo. Podczas wojny trzydziestoletniej kościół wraz z plebanią został spalony. W latach 1725-1730 postawiono nową, murowaną świątynię, która w niezmienionym kształcie zachowała się do czasów obecnych i jest jednym z piękniejszych wiejskich kościołów barokowych. Po II wojnie światowej świątynia stała się kościołem filialnym parafii rzymsko-katolickiej pod wezwaniem św. Józefa Robotnika w Zawidowie. Kościół wpisany został do rejestru zabytków.
Neorenesansowy pałac w Mikułowej z II połowy XVIII w., przebudowany w latach 1886-1925 r. W pobliżu pałacu znajdują się pozostałości po parku datowanym na XVIII-XX w., można w nim spotkać m.in. takie interesujące drzewa jak miłorząb dwuklapowy.
Zespół pałacowy w Miedzianej (nr 163) datowany na 1840 r., w skład którego wchodził: pałac, spichrz, oficyna i park z XIX w.
Zespół pałacowy w Wilce-Ksawerowie z parkiem, datowane na 1820 r.

Do pozostałych atrakcji turystycznych w gminie Sulików należą:

zalew Witka - 2/3 zalewu położone jest w południowej części Gminy Sulików. Zalew jest to zbiornik zaporowy, spiętrzony zaporą w Niedowie. Rzeka Witka jest dopływem Nysy Łużyckiej, a głównym celem spiętrzonej zaporą wody jest chłodzenie urządzeń pobliskiej elektrowni Turów. Licząca blisko 300 metrów długości i 15 metrów wysokości zapora w wyniku powodzi z 2010 r. uległa przerwaniu zalewając pobliskie miejscowości.
W sąsiadującej z Gminą Sulików miejscowości Niedów znajduje się ogólnie dostępny ośrodek rekreacyjny. Na jeziorze Witka, oprócz miłośników sportów wodnych i kąpieli, swoje pasje mogli realizować także wędkarze, bowiem w jeziorze występuje wiele gatunków ryb. W chwili obecnej prowadzone są prace mające na celu całkowite odbudowanie uszkodzonej zapory, tak aby zalew mógł powrócić do swojego pierwotnego stanu.
Ścieżka edukacyjna w Sulikowie tzw. "Szwajcaria Sulikowska".

Walory przyrodnicze - flora i fauna

Na atrakcyjność turystyczną Gminy Sulików mają wpływ także walory środowiska naturalnego, które wpisują się w urozmaicony krajobraz charakterystyczny dla Podgórza Izerskiego. W Gminie Sulików występuje charakterystyczny układ roślinności leśnej, występującej w szczególności w dolinach i na zboczach cieków wodnych. Duży walor stanowi obecność lasów na terenie Gminy w tym typu gradów zboczowych z dużym udziałem w drzewostanie klonu i lipy. Dodatkowo na terenie Gminy można zaobserwować liczne wychodnie skalne z interesującą roślinnością ciepłolubną. By zachować różnorodność przyrody oraz zadbać o jej wkład do różnorodności biologicznej regionu podjęto decyzjęo objęciu konserwatorską ochroną przyrody niektórych obiektów przyrodniczych.

Do takich w szczególności należą wspomniane wcześniej pozostałości po zabytkowych parkach na ternie Gminy:

założenie ogrodowo-parkowe w Ksawerowie, składające się ze stawu hodowlanego, ogrodu warzywnego i alei topolowej o pow. 3,23 ha. Na uwagę zasługuje rosnąca przed fasadą pałacu okazała, o wymiarach pomnikowych160-letnia robinia akacjowa, oraz drzewa rosnące u podnóża skarpy, liczące nawet 100 lat,
neoromantyczny park wraz z ogródkiem ozdobnym w Mikułowej, który jest datowowany na 80-te lata XIX w. do lat 20-tych XX wieku. W zachowanych drzewostanach wyróżniają się dęby szypułkowe o średnicy 0,6 - 0,9 m oraz lipy, buki, świerki, klon srebrzysty i dąb czerwony o średnicy 0,6 m.
park naturalistyczny o pow. 2,21 ha w Miedzianej, założony w połowie XIX w. W parku widoczna jest dominacja lasu świeżego, a wśród drzewostanu wyróżniają się głównie: 3 buki na polanie o średnicy 0,9 -1,0 m, sosna wejmutka - 0,7 m, lipa drobnolistna - 1,0 m, dąb szypułkowy - 0,9 m. Ponadto w parku graniczącym z murem kościoła znajdują się dwa buki pospolite o walorach pomników przyrody.
założenie ogrodowo-parkowe w Studniskach Dolnych o pow. 6,5 ha, składające się z parku, alei lipowej, ogrodu warzywnego oraz stawu. Założenie datowane jest na koniec XVIII, początek XIX w. Wśród drzew wyróżniają się dwa buki o średnicy 1,3 i 0,9 m, przy czym pierwszy kwalifikuje się jako pomnik przyrody. Posiada wysokość 24 m i rozpiętość korony 15 m.
założenie ogrodowo-parkowe przy granicy Małej Wsi Dolnej i Sulikowa datuje się na przełom XVIII/XIX w., pierwotnie składało się z ogrodu ozdobnego, sadu i parku. Wzdłuż rowów rośnie 200-letni starodrzew dębowy. W części południowej i zachodniej znajdował się ogród ozdobny i sad, w części północnej niewielki park z połowy XIX w. Zachowany drzewostan tworzą dęby i lipy o średnicy 0,5 - 0,9 m.

Pod względem fauny obszar Gminy nie jest nadmiernie bogaty. Na terenie Gminy spotyka się drobne ssaki owadożerne i gryzonie - kret, jeż zachodni, ryjówka aksamitna i malutka, rzęsorek rzeczek, zębielek i wiewiórka. Ssaki drapieżne reprezentowane są przez wydrę (Czerwona Woda, jezioro Witka, stawy hodowlane), gronostaja (Mikułowa, Łowin obr. Miedziana) i łasicę. W rejonie Małej Wsi Dolnej spotyka się chomika europejskiego. Gatunki łowne to: dzik, jeleń (Las Miedziański), sarna, daniel (ostoja w Lesie Miedziańskim), lis, kuna leśna i domowa, borsuk (Radzimów, Miedziana, Mikułowa, Wrociszów), tchórz, zając szarak i piżmak (wszystkie zbiorniki i cieki). W Gminie Sulików stwierdzono również występowanie 8 gatunków nietoperzy. Awifauna Gminy jest stosunkowo bogata. Spotykamy tu 141 gatunków ptaków, w tym 92 gatunki lęgowe Prawie wszystkie to gatunki chronione. W Lesie Miedziańskim gniazduje zagrożony w Polsce bocian czarny. Największy wpływ na bogactwo gatunkowe ptaków ma zbiornik Witka, jednak większość ptactwa związanego ze środowiskiem wodno - błotnym, należy do gatunków przelotnych. Wszystkie występujące w Polsce płazy (16 gatunków) i gady (6 gatunków) są objęte ochroną. W Gminie Sulików stwierdzono występowanie 10 gatunków płazów i 5 gatunków gadów.